Kawa. Pijesz ?

Sącząc któregoś dnia poranną kawę przypomniało mi się pytanie Julii - Pisałaś, że starasz się unikać kawy, napiszesz dlaczego ? Odpisałam.
Niby znałam odpowiedź ale w zasadzie jedyną rzeczą, którą na sto procent wiem o kawie jest to, że kocham jej smak i zapach. Reszta to - jak mówią ciuchcie w ulubionej bajce Ryjków - "bujdy na resorach".
Pozostaje jeszcze jedna bezdyskusyjna kwestia.
Poranek bez kawy ? A do ciasteczka bo upiekłam ... Tylko latte bo słaba ... A to zapach tak kusi ...
NIE DA SIĘ ;)
Więc tak naszło a z weny nie należy żartować :) postanowiłam zakasać rękawy i dowiedzieć się to i owo na jej temat.

Spisałam to, co znalazłam i tym się z Wami dzielę.


 Właściwości kawy i plusy jej spożywania:

• Kawa jest ogrzewająca, oznacza to, że wypycha energię i krew w kierunku głowy i ku zewnętrznym częściom ciała. 

• Stymuluje działanie umysłu, ponieważ w swoim składzie zawiera kofeinę. Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto wpływa na wzrost koncentracji i uwagi oraz poprawę koordynacji ruchowej a także zmniejsza uczucie zmęczenia, poprawia nastrój i zwiększa odczuwanie przyjemności. A wszystko za sprawą działania kofeiny (a raczej tego w co się przekształca w organizmie - teofiliny i teobrominy) na zwiększenie wydzielania neuroprzekaźników tj. dopamina, serotonina, acetylocholina i noradrenalina. Jej pobudzające właściwości były przez wieki wykorzystywane do wybudzania się po ciężkiej czy nieprzespanej nocy, trzeźwieniu po zatruciu alkoholowym jak również przedawkowaniu narkotyków. 
• Zwiększa przepływ krwi przez nerki - działanie moczopędne. Z tego względu powinniśmy pilnować odpowiedniego nawodnienia ciała -  pijąc kawę często wydalamy więcej wody niż przyjmujemy.

•  Za sprawą wysokiej zawartości błonnika pobudza perystaltykę jelit, dlatego działa jako środek przeczyszczający. Dzięki tym właściwościom oczyszcza jelito przeciwdziałając zaparciom. Jednakże niewskazane jest spożywanie jej u osób z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy - zwiększa wydzielanie kwasu solnego poprzez drażnienie komórek okładzinowych żołądka.

•  Pomaga przejść okres ociężałości po zjedzeniu zbyt tłustych, ciężkostrawnych pokarmów.

•  Ma wpływ na ciśnienie tętnicze krwi oraz częstość rytmu serca (działanie kofeiny). Wbrew opinii, którą zyskała - kofeina nie podnosi, a wręcz obniża ciśnienie tętnicze krwi dzięki zmniejszaniu napięcia mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Jednocześnie poprzez wydzielanie adrenaliny zwiększa częstość uderzeń serca na minutę, co może wywoływać uczucie pobudzenia. Sama kofeina nie wpływa na gospodarkę lipidową organizmu, czyli jeden z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. A wzrost ryzyka zapadalności na choroby sercowo-naczyniowe zależny jest od rodzaju i sposobu produkcji samej kawy i wynika z właściwości innych związków chemicznych w niej zawartych.

• Okłady z kawowych fusów przyspieszają leczenie siniaków oraz łagodzą miejsca po ukąszeniach owadów.

• Kofeina przyspiesza przemianę materii oraz pobudza spalanie tkanki tłuszczowej, dlatego bardzo często jest składnikiem preparatów do zwalczania cellulitu. 

• Rozszerza oskrzela (kofeina) rozkurczając mięśnie gładkie oraz zwiększa częstość nabieranych oddechów. Osłabia objawy astmy.

• Zawarte w kawie antyoksydanty mogą chronić organizm przed tworzeniem się reakcji wolnorodnikowych odpowiedzialnych za powstawanie komórek nowotworowych.

• Kwasy organiczne zawarte w kawie działają korzystnie na system odpornościowy np. poprzez obniżenie ilości histaminy, substancji wywołującej stany alergiczne.

• Kawa a choroba Alzheimera - badania podają, iż u osób z łagodnymi zaburzeniami pamięci, które piją ok. 3 filiżanek kawy dziennie nie rozwinie się choroba lub przynajmniej jej rozwój będzie opóźniony. (Co najmniej u 15 % pacjentów z łagodnymi zaburzeniami pamięci w ciągu roku rozwija się pełnoobjawowa choroba Alzheimer).

• Inne badania dowodzą, że kofeina nie tylko pomaga zapobiegać chorobie Parkinsona lecz także zredukować w pewnym stopniu objawy u osób już chorych. "Kofeina wydaje się zapobiegać zaburzeniom sygnałów nerwowych występujących przy chorobie Parkinsona".

• Skuteczna w leczeniu  migreny o etiologii naczyniowej.

• Lewatywy z kawy nadal uznawane są za najbezpieczniejszą metodę jej wewnętrznego zastosowania. Mogą mieć zbawienny wpływ w przypadku leczenia choroby nowotworowej. (Intensywne leczenie nowotworu obciąża wątrobę, dlatego tak ważne jest jej odtruwanie. Tu pojawia się właśnie ten zbawienny wpływ lewatywy, która pobudza wątrobę  a ta zaś "wyrzuca toksyny" poprzez przewody żółciowe). Dodatkowo lewatywa z kawy wspiera dializę toksycznych substancji z krwi poprzez ścianę jelita grubego.

Przyjrzyjmy się minusom spożywania kawy:

• U osób pijących kawę o ok. 20 % wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia raka dróg moczowych i pęcherza moczowego (inne źródła podają, iż kawa poprzez swoje właściwości moczopędne zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu pęcherza moczowego).

• Picie kawy podczas ciąży zwiększa ryzyko poronienia oraz wad wrodzonych płodu - twierdzenie to odnosi się do dużej ilości wypijanej kawy. Umiarkowane spożycie kawy jest "bezpieczne" natomiast nadużycie wypijanych filiżanek tego napoju może szkodzić zarówno ciężarnej jak i nienarodzonemu dziecku. W organizmie kobiety w ciąży metabolizm kofeiny jest znacznie wydłużony przez co utrzymuje się ona dłużej. Pamiętajmy, że kofeina oraz metabolity przechodzą swobodnie przez łożysko do płodu.

• Spożywanie kawy wiąże się bezpośrednio z rakiem trzustki i atakiem serca - im większe ilości wypijanej kawy tym większe ryzyko wystąpienia.

• Podwyższa poziom cholesterolu, za co odpowiedzialne są diterpeny, jednakże ich zawartość zależna jest od rodzaju kawy i sposobu zaparzania. Największą zawartość tych związków znajdziemy w kawie parzonej po turecku oraz zalewanej wrzątkiem. Mniej szkodliwa jest kawa filtrowana przez filtr papierowy i kawa rozpuszczalna.

• Kawa zawiera kwas, który wytrawia kosmki jelita cienkiego, przez co zostaje utrudnione przyswajanie składników pokarmowych. Pojawia się niedobór wapnia i innych minerałów.

• Kofeina wypłukuje wapń oraz magnez z układu kostnego, czyli sprzyja rozwojowi osteoporozy. Badania wykazały, iż jedna filiżanka mocnej kawy wypłukuje ok. 5 mg wapnia na dobę a wypita kawa podczas posiłku składającego się z mięsa może zmniejszyć przyswajalność żelaza nawet
  o 40 %.

Pamiętajmy, że kawa nie dostarcza organizmowi energii lecz stymuluje tylko jego układ nerwowy sabotując przekazywanymi sygnałami: "zmęczenie zlikwidowane, działamy dalej".


 Po jaką kawę sięgać ?

Ilu kawoszy tylu zwolenników oraz przeciwników. Kawa rozpuszczalna (instant) posiada niewątpliwie walory praktyczne a głównym z nich jest szybkość przygotowania i brak fusów. Aby taka powstała, ziarna kawy poddaje się długotrwałym i złożonym procesom technologicznym. Używa się rozpuszczalników na bazie ropy naftowej do usuwania kofeiny oraz innych chemikaliów, by przekształcić ją w łatwo rozpuszczalną.
Korzystniejsza dla zdrowia wydaje się kawa mielona. Lecz oleje w niej zawarte szybko jełczeją po zmieleniu, dlatego najlepiej stosować pochodzące z ekologicznych upraw całe ziarna kawy, zmielone przed zaparzeniem. Dlaczego z upraw ekologicznych ? Ponieważ przy produkcji kawy stosuje się niebezpieczne substancje chemiczne - trujące opryski herbicydami i pestycydami.

Aby zmniejszyć szkodliwość kwasów zawartych w kawie można nabywać kawę już odkwaszoną lub zaopatrzyć się w ekspres, który usuwa szkodliwe kwasy metodą "zimnej wody".
Można także sporządzić taką kawę samodzielnie:
Wymieszać w szklanym naczyniu 30 g świeżo mielonej kawy z 8 filiżankami wody. Umieścić mieszaninę w chłodnym miejscu na 16 godzin. Przecedzić płyn przez filtr papierowy, przelać do naczynia i szczelnie zamknąć. Tak przygotowany koncentrat można przechowywać w lodówce do dwóch tygodni. Aby przygotować kawę potrzeba 1-2 łyżeczki naszego koncentratu/ekstraktu  oraz 250 ml gorącej wody, po wymieszaniu kawa nadaje się do spożycia.

 "Bezpieczna" dawka kofeiny dla osoby dorosłej wynosi ok. 600 mg na dobę - jakieś 2-3 filiżanki. Dla kobiety w ciąży 300 mg na dobę.
Obserwuje się reakcje niepożądane m.in. pobudzenie, niepokój i lęk, nerwowość, zaburzenia snu, drżenie rąk, kołatanie serca. Dawka śmiertelna dla zdrowego dorosłego człowieka wynosi ok. 10 g lub 150 mg na kg masy ciała. Śmierć wywołana jest przeważnie ciężkimi zaburzeniami rytmu serca (migotaniem komór).

"Regularne przyjmowanie kofeiny powoduje wytworzenie się tolerancji na jej działanie i z czasem uzyskanie tego samego efektu pobudzającego wymaga zażywania coraz większych dawek".

Oczywiście tak jak we wszystkim na świecie i tutaj obserwuje się plusy oraz minusy. Jeśli nie wiemy, który argument mocniej do nas przemawia a do tego naukowcy nie są w stanie jednoznacznie określić: pić czy nie pić ... Pozostają dwie najlepsze i najlepiej współgrające ze sobą zasady.
Złoty środek i zdrowy rozsądek.

Źródła:
Bator J. "Zamień chemię na jedzenie"
Pitchford P. "Odżywianie dla zdrowia", Wydanie 3, Dodruk 2014
http://www.punktzdrowia.pl/zdrowie/w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci-biologiczne-kofeiny
https://www.dobrydietetyk.pl/czytelnia/182/mala-czarna/
http://www.poradnikzdrowie.pl/ciaza-i-macierzynstwo/ciaza/kawa-w-ciazy-jaki-wplyw-na-ciaze-ma-picie-kawy_35126.html
http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,391166,kawa-moze-pomoc-zlagodzic-objawy-choroby-parkinsona.html